Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

An ti ponyen rézen-bod-lanmè

Raphaël CONFIANT
An ti ponyen rézen-bod-lanmè

   Dépi lè mitan mwa jwen pwan, pié rézen-bod-lanmè ka koumansé pòté, men fwitaj-yo ka rété vet etsétéra tan ek délè, i pa ka vini matrité. Sé konsidiré an primié balan pié-bwa tala ka pwan avan, lè zot wè juiyé rivé, i ka anni fè fwitaj violet li a tijé déwò. Pannan tout lèrestan lanné-a, i ka rété konm bwareng ek zibié pa ka djè vini dousinen kò-yo anlè branch-li. Pa menm zibié lanmè. Pié rézen-bod-lanmè sé an mistè. Pèsonn pa ka planté yo ek sé an laliwonday latè ek lanmè yo jaja dérédi bel gran bra-yo kontel dé eskilti boutannman.

   Lè fwitaj-li bien matrité i ka pwan an bel koulè violet ek lè ou mété'y nan bouch-ou, i ka chayé'w alé adan an plézi san-manman kifè ou ka anni gloupap yo yonn dèyè lot konsidiré ou té vini an zitata. Ou ka valé pa dé, pa twa, ayen pa ka rivé fè'w sispann agouloutri-tala. Sé ki fwitaj-la ni gou diven dou ek délè, i pé jik potjiré'w an kalté boulézon, men ki pa otan fò ki tala tafia ka ba'w la. An ti boulézon dous ki ka fè'w kouri-alé kontel an kabrit, ki ka fè'w chanté, ki ka fè'w fè zwel. Zwel davwa rézen-bod-lanmè sé bagay lanfans, lè ou timanmay ka drivé toupatou san ki pèsonn pé koré'w.
   Sé lépok éti ou ka koumansé ti zay tou. Jenn tibolonm ek jenn tifi ka varé anlè pié rézen-bod-lanmè toubannman ek adan kouri-monté-désann tala, yonn ka rimatjé belté lot-la, tala ka rété estébékwé douvan dousè lavwa an lot, bagay kon sa. Kifè ou ka pwan an fey piébwa pou fè an kowné épi'y ek ou ka plen'y épi pi bel rézen ou jwenn ek lè i plen, ou ka bòdé jenn tibolonnm-lan oben jenn tifi-a ou enmen wè a, ou ka ofè'y li. San palé, san gadé'y nan mitan zié. Ek an fwa i asepté kado-a, ou ka pwan kouri, ou ka monté adan an pié-rézen, tjè'w ka fè vip-vap, ou ka viré koumansé fouté fwitaj an kò'w alé-pou-viré.
   Fok pa kité labadijou baré'w davwè la ki ni pié-rézen, sé la tout kalté model zonbi ka vini viv kò-yo ek paré vakabonnajri yo ké fè moun pannan lannuit-la. Yo tout-la, ki zonbi ki dowlis ki soukougnan ki Ladjables ki tet-san-kò ki bet-a-man-Ibè, yo jaja rézen-bod-lannmè kidonk yo pa kontan lè yo ka jwenn ti sakaboy ka vini sek anlè sa yo ka konsidéré kon ta yo. Lontan, sa té ka rivé ki disparet té ka pwan timanmay popilè ek yo pa té ka jenmen rivé ritouvé kadav-yo.
   Men lè ou pwan pokosion vini gran jou, soutou laprémidi, tout bagay ka woulé nawflaw. Ou ka santi dayè konsidiré lajounen-an pé ké janmen bout, ki lavi étènel ek ki belté siel-la ka ba'w an vidjozité ou pa té ni labitid risanti. Fwitaj violet la ka koulé andidan gagann-ou ek ka fè andidan kò'w flitijé bon kalté flitijé a ek sé la ou ka konpwann ki fwitaj-tala sé ta Bondié...
 
Vokabilè :
 
Agouloutri : voracité.
Alé-pou-viré : frénétiquement.
Boulézon : ivresse.
Bout : finir.
Bwareng : stérile.
Dérédi : étaler.
Dousinen : jouir.
Dowlis : incube.
Estébékwé : stupéfait.
Flitijé : frissonner.
Gagann : gorge.
Gloubap : engloutir.
Jaja : adorer.
Koré : bloquer.
Labadijou : crépuscule.
Laliwonday : frontière.
Lontan : autrefois.
Matrité : mûr. 
Nawflaw : sans anicroche.
Popilè : téméraire.  
Sakaboy : garnement.
 

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.