Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Es sé péyi-nou an ka maché asou tèt ?

Hector Poullet
Es sé péyi-nou an ka maché asou tèt ?

   Sé près konsa kèsion-an pozé adan Montray. Annisof moun-la ka pozé’y la ka fè’y anni pou Gwadloup, an kréyol gwadloupéien, akwèdi kèsion-tala pa ka pozé pou Matinik ?

   An ka di moun-tala mèsi kanmenmsa. Poudavwa i ni toutafètman rézon pou toulédé kèsyon i ka pozé :

   1- Ki kalité konpowtasion a moun Gwadloup pou viktwa Lafwans té ké trapé adan Mondial foutbol la ?

   2- Ki jan manifestasion politik Rasanblèman (awa, pa di Rénovasion)  Nasionnal a Man Lèpèn èvè on négriyon yo kriyé Rody Tolissy pé rivé fèt ?

   Pou dézièm kèsion-tala i ka mandé anplis : ka i pasé dépi 1987 lè moun Gwadloup té anvayi laéwopò pou opozé Janmari Lèpèn piété asi tè Gwadloup ?

   Toulédé kèsion la lianné é nou andwa mandé kò-nou : « Es sé péyi-nou an ka maché asou tèt ? oswa ankò « Es noutout pa malad an mitan tèt ? »

    Mé sé kèsion nou ka pozé pou fè lasanblan, sé jistikont on kèsion rétorik,  poudavwa moun-la, mwen, onlo adan-nou, konnèt répons-la bien, pasé bien.

    Wi nou tout ka maché si tèt ! Wi noutout malad an tèt ! Sé sa an gran fwansé yo ka kriyé « alien-nasion ». On nasion alienn a limenm,  kivédi « étranjé » a limenm. On nasion moun fou .

   Lakolonizasion, li, ka fè travay-li pou dékalboré sèvèl-nou é fè-nou kwè nou sé li é li sé nou adan onsèl bari-boutèy krazé, kifèwvwè noutout pri adan on kolta. 

   Mé sa pé osi sé nou i pa ka fè travay nou té andwa ka fè pou vwè kijan nou ka woté kò-nou adan kòlta tala,  oswa nou ka mal fè’y.

   Véritab kèsion-an  sé : 

   kijan fè nou pa ka rivé nou osi, fè travay nou ni pou fè pou rivé dékalboré travay a kolonizatè-tala ? 

    Es métòd nou ka sèvi èvè’y la sé on bon métòd ?

   Endépandantis-nasionalis toujou pwan kò-yo pou lésèz i konnèt ka i bon pou sé péyi nou an é ka i pa bon, é siwvwè ou pa dakò èvè-yo, ou sé on kakazwa (on ayenditou). Sé konsidi dé kalité aristokrat-lidéoloji,  é mizi an mizi yomenm a-yo rété asi on lilèt, yo tousèl tousèl a-yo alantou yonn-dé chèf istorik é alantou Radio-tanbou-banbou an Gwadloup, Asé pléré an Matinik.

   Anplis, déparfwa, tini désèwten adan-yo ka pwan menm kalté  kalkilasion asi moun-vini kontel Ayisyen an Gwadloup, akwèdi menm jan palé èk RN. (Menmjan pou endépandantis-nasionalis an Giyàn.) Nou ka di-nou karibéyen an pawòl, mé lèwvwè sé pou nou asèpté sé lézòt karibéyen-la akas an-nou, ou ka fè tjou-long, nou ka di sa pisimié fanm Gwadloup, Matinik té ké woukonmansé fè plis timoun !

   Alòs, afòs-afòs,  pa bizwen mandé si nou onjan, san nou penga,  noumenm an-nou wouvè chimen gran wouvè pou labann a Man Lèpèn é sé ti négriyon la nou ka tann palé asou sé radio-la é asiré yo kay wouvè lawonn lè yo kay di «  Ni twòp étranjé-nèg, chinwa,  an sé péyi-nou an » 

   An kouté tiboug-la, Tolissy, palé, an tann  i té ka di menm biten èvè tousa sé politichien-nou an ni labitid di :

   Ké fo Gouvèlman Fwansé débouyé kò’y pou péyé ! Péyé pou Klòdékòn, péyé pou Sargas, péyé  pou Lopital, péyé pou dlo é péyé pou kisisiyésa…

   E jis kitan sa kay pé kontinié konsa ?

   Toultan Manman-Lafwans ké pé péyé pou rété mètfédàm adan sé péyi-nou an ! 

   Jiktan i ké désidé arèsté péyé 40% pou sé fonksionnè-li a isidan é pou ni dé kalité sitwayen fwansé, sé la yo ni dwa 40% la é sé la yo pa ni dwa-tala piès !

   Lè i ké désidé  fè kon Langlitè fè : 

   Woté pié’y !

   Ba-nou on pansion jiskont  pou nou pa mò fen, épi lésé-nou bat kò -nou noumenm-nou !  

   Sa pé ké vlé di i pé ké kontinié halé fisèl a sé politichien-an.  

   Kivédi a pa pousa lè sa kay rivé, tout bagay ké zwèl !!! Mé sa pé, lè konba-nou ké menm wotè èvè ta moun Dominik é moun Sent-Lisi, sa pé nou ké konpwann nou sé menm pèp-la.

   Kenbé !

   Èktò.

Image: 

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.