Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Konmisè Larépiblik fwansé : ki longyè a kòd-la ka maré-y la ?

Hector Poullet
Konmisè Larépiblik fwansé : ki longyè a kòd-la ka maré-y la ?

   Dapwé sa an sav, Konmisè Larépiblik fwansé an Gwadloup ni lidé envité, sé jou-lasa,  adan Rézidans Sen-Klòd, tout awtis é entélèktyèl ka viv an péyi-la.

   Menmjan sanmdi simenn pasé Fwans-menti mété dèwò on awtik ola menm Préfé-lasa ka di asi pwoblèm a dlo an Gwadloup : « On ne peut pas faire pire ! ».

Dènyé fwa on préfé Lafwans an Gwadloup té ni on konpòwtasyon kontèl sila, sé té misyé François Carenco, on préfé i pa té ka mété dlo an bouch a-y pou di lidé a-y.  Sé li ki nòz fè woté potré a Napoléon Bonaparte adan gran sal réinyon Lapréfèkti kon yo ka touvé-y adan tout lapréfèkti fwansé,  davwa dapwé lidé a-y : « Cet homme a fait trop de mal aux Antilles pour que son image trône ici, même si c’est lui qui a créé le corps préfectoral ». 

An pa konnèt si potré-lasa toujou adan lapréfèkti Matinik.

Mèyèkwè Carenco té ni rézon fè-y, davwa, dabò pou yonn, sa fè i monté an grad onfwa-lamenm, épi , pou dé, pon lòt préfé dèyè-y pa té otorizé wou afiché potré a tala i té woumété balan lèstravay anwout an Gwadloup la, asi masonn lapréfèkti an Gwadloup.

Kifè nou oblijé pozé-nou on kèsyon : Es ti kòd-la ka maré on préfè, gran fonksyonnè a Léta fwansé, ès kod-la kout, kout, kout,   oben ès i ni on longyè ka ba-y dwa é libèté di sa li ka di, é sa i ka fè ?

Kivédi, lè on Konmisè Larépiblik ka désidé envité awtis é entélèktyèl a péyi-la adan kaz-la la i ka rété la, ès sé li ka pwan libèté-lasa fè-y,  oben ès sé on lòd,  oswa on konsèy, yo ba-y ?

   Lè i ka « commenté pour France-Antilles le dernier rapport d’audit sur l’eau en Guadeloupe » ola, san bay non a ponmoun, i ka koulé bon koulé-la, détwa nonm é fanm politik a péyi-la, ès sé libèté a-y fè-y, oben ès sé on libèté konmandé ?

   Sa pòtalan pozé kèsyon-lasa davwa sé awtis é entélèktyèl la i kay envité la ké pozé-yo kèsyon-la : ès an k’ay oben ès an pa k’ay ? Silon sé nonm-la ka envité-yo oswa si sé fonksyonnè-la ka fè-y.

   Pozé nostròm kèsyon-la, i ka fè on lasanblan réponn lè i ka di : « je marche dans les mêmes pas que celui que vous citez ».

   Nou tout konnèt ki chiraj ka déchèpiyé an péyi-la istoryen yo ka di  asimilasyonnis révizyonnis é istoryen  ka di yo révolisyonnè endépandantis nasyonnalis. On chiraj i konmansé èvè le Code noir, é yo ka pousuiv èvè sav ès Richepance rétabli lèstravay . Asiré chiraj-lasa pòkò bout é, sa pé sé jistèman sa Gouvèlman fwansé ka chèché fè, pou rivé vwè sé Nasyonalis-la rété plis tousèl tousèl a-yo ankò, menmjan yè sété sé Sosyalis-la, avan yè sé Kominis-la.

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.