Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

La fen an mond ka alé

Térèz Léotin
La fen an mond ka alé

Lè ou té bouzwen an pè soulié, dan litan ou té ka alé lakay an kòdonié. I té ka pran mizi pié'w, ou té ka atann yonn dé simenn, é i té ka fè soulié a, ba'w. Men jòdi jou, nou présé genyen, présé maché, présé alé izé soulié a.

An tan an, lè ou té bizwen an rad, an konplé, ou té ka alé lakay koutjirièz la, oben lakay tayè a, ki té ka pran mizi'w. Ou té ka bay twel ou, montré'y model ou, adan katalog la, é i té ka fè sa ou lé a, ba'w. Men jòdi, nou présé, présé alé montré moun bel rad la.

Dan litan, lè ou té lé an saybott*, an gad-manjé* pou lofiss la, an dodin*, ou menm an sètjez*, ou té ka alé lakay an minwuizié, i té ka pran mizi meb la, oben mizi moun mò a. Épi koubari, pòrié, bwa-blan  oben mawongani i té  genyen, i té ka fè bagay la ou té lé a  ba'w, é toutt moun lan té ka viv.

Jòdi jou sé pa nou ki pa lé alé épi modèniz lan, sé pa lé nou pa lé vansé, sé kouri nou toutt la présé. Nou toutt paré kouri genyen bagay ki sòti lotbò.

Jòdi jou ou bizwen an soulié, pa ni tan pou ped, ou ka désann nan bouk, ou ka rantré adan an magazen-soulié ou ka miziré... soulié. Ou ka chwézi, é ou ka pati épi tala ou lé genyen an. Simel la ké raché an pié'w dé jou apré. Pa fann* ! Ou kay viré pran tonbé-lévé a oben loto'w, ou kay déviré nan magazen an, ou kay genyen anlott. Kòdonié a ki sé pé réparé'y ba'w, piss i la pou sa, jòdi, i ni anlo pou réparé, anpliss di sa kanmarad la pa twouvé dott bagay pou fè, i ka pran titak twop tan, é  konsidiré sé pa espré, i ka fè .... i two chè, li.

 

Oswè a menm, ou pou alé an tjekpa. Sanifé*, ou ka désann anvil, ou ka dépann an tjoukouzi* adan an magazen, mi ou za paré pou swaré a.

Ki koté sa ou kay ped tan mandé moun fè meb ba'w la ? Tjip ! Ou ni tan pou ped ? Ou lé meb ? Ou ka alé "Boulevard de Jérizalem", bò lotowoutt la, ou za sav. Ou ka rantré adan an magazen-meb, yo ka fè siwawa pa la. Ou ka genyen an meb oben pliziè, ou ka péyé yo an katt, senk  kou, sé kon yo lé, é pitett kon ou pé. Pa entjett. Ou kay koumansé péyé twa mwa apré. Mi ou za livré wi, pou an  bagay ki pa kay diré dé jou. É, tou kontan, ou pa kay menm atann sé meb tala krazé, pou viré vini genyen dott, si yuisié poko bay balan débatjé, avan lott fourné meb la sé livré bòkay ou.

 

Jòdi jou kòdonié sé pou réparé soulié, koutjirièz sé pou fè laritouch*, é magazen meb ki meb ka fèmen lapott piss jik meb Labourg, Wobè ki dépozé laklé'y anba Tapi, tou. É konmva nou toutt nou ni mal zorey, nou piess pa tann lè i fè sa.

Akwèdi kanmarad nou Ektò, "nou alakouss alakouss" ka fè kouss. Jou toutt lapott la konsomasion kay fèmen isitt, asiré  nou an dwa wè sa, pass moun kay sa rélé anmwé pou pléré.

Mé wi, la fen an mond ka alé.

 

Térèz Léotin

 

An saybott* : an konmod,

An gad-manjé* : un buffet garde-manger,

An dodin*: an bersay, une berceuse,

An sètjez*: un cercueil,

Pa fann*: pa dig, pa ni tjak,

Sanifé* : peu importe (bra lavièj pa kasé),

Tjoukouzi*: an dépann, un vêtement prêt à porter,

Laritouch* : retouche.

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.