Ek pou an lang pé viv, fok i kréyé pawolnef, sa yo ka kriyé an fwansé néologismes. Si i pa ka fè sa, i ka anni vini kon an moun éti san'y pa ka sirkilé andidan venn li ankò. Kon an piébwa éti sev-li pa ka monté nan fétay-li ankò.
Malè pou kréyol-la, i ka viv dépi pasé twa siek anba jouk lang fwansé a ek sa red pou i sa wouvè zel-li an manniè ki obidjoul. I jis ka ped fos, anchay fos, dépi koumansman nouvo siek-la ek pétet menm disparet pé pwan'y. Sa pé ké fet blip mé, anmizi-anmizi. San nou rimatjé sa...
Nou ka pwofité di vakabonnajri dé sèten moun Matinik ki ka voltijé zòdi nenpot koté, pou vréyé an pawolnef déwò :
. Polluer : zòdiyé (sa ka vini di zòdi).
. Pollueur : zòdiyè.
. Pollution : zòdiyaj.
An tout manniè, an pawolnef pé pa anchouké adan lang-lan si zot wè pèsonn pa ka viré-pwan'y. Olié nou di polié, poliè ek polision, sa té ké bon nou touvé an mo ki pli ofilaplon épi belté lang sé zanset-nou an, sa yo té ka kriyé "zépon natirel nou".
Mi an pwopozision pou di polluer, pollueur ek polision ! Sé an pwopozison ki la kivédi si zot wè dot moun ni dot pwopozision ki pli bidjoul, pa ni pies kalté model pwoblem !...