Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

AN NOUVO MODEL RATIE : « LES ETATS-GENERAUX »

AN NOUVO MODEL RATIE : « LES ETATS-GENERAUX »

Lépok Pak za fini dépi lontan, mé i ka sanm konsidiré, dé serten moun ka tann ratiè toujou. Pli bel model ratiè-a, dènié model ratiè-a, sé an bagay Léta fwansé tiré anba bonnet-li yo ka kriyé « les Etats-généraux ». Sé an esprésion ki sòti jik an tan la Révolision fwansé an 1789. Konsidiré lagrev févriyé 2009 la té an kalté révolision tou. Mé gwo poblem-la, sé ki an tan la Révolision fwansé, sé pa ni Léta ni Wa-a ki té òganizé gran penteng-tala. Sé pep-la ek riprézantan éli’y.

Kidonk Léta fwansé sanblé yonn-dé krab atè Madiana lot sanmdi-a pou espitjé yo ki manniè i ka wè dékatman sé « états-généraux »-a. Ki manniè fok dékalé krab-la pito ! Kifè i pwopozé 8 atèlié ki ké diskité asou dives bagay kontel évolision enstitisionel, ékonomi, dévlopman dirab, transpò, tourizm etc…Chak atèlié-a ni an met-a-manyok ek an vis-met-a-manyok. Kon sa tout moun kontan. Tout moun lé di sé diféran parti politik-la ki désidé antré adan ratiè-a pou gouté mòsò kann-lan yo mété kon lak ba yo a : MIM, PPM, BATIR, FMP, UMP, FSM, CNCP ek pétet dot man obliyé.

Sel bagay, Kolektif 5 févriyé-a déklaré i pa kay adan vakabonnajri-tala ek dives parti di yo pa kay non pli : MODEMAS, PALIMA, PKLS, GRS, CO ek dot pétet man obliyé tou. Davwa Matinik sé péyi ki dwet pòté plis parti politik asou latè. Si lavi politik Matinik té an pié-mango, i té ké chajé tout lanné !

Epi, sé atèlié-a koumansé réyini kò-yo dives koté. Prèmié bagay tout obsèvatè rimatjé, sé ki nenpot ki moun, nenpot ki blablatè, té pé vini palé plen bouden’y ek rakonté tout kouyonnad i té lé. Il-é-vré chak moun-la té ni dwa 2 minit pou esprimen lidé’y, sa ki komik toubannman ! Déziem bagay, obsèvatè rimatjé, sé ki moun Ladwet débatjé kon touloulou an tan karenm adan sé atèlié-a. Aloski yo pa ka menm riprézanté 15% élektora Matinik, lè ou té ka gadé réyinion sé atèlié-a, ou té ké di sé yo ki pi mapipi atè Matinik.

Sé adan atèlié « Evolision enstitisionel » la, éti D. Marie-Sainte (MIM), met-a-manyok ek Catherine Conconne (PPM), vis-met-a-manyok, Ladwet vini pli an fos. Ou sé di ayen ki yo ki té adan sal-la ! Yo té ka akaparé lapawol, koupé pawol dot entèvènan, krititjé tout lidé ki ka alé adan sans Artik 74 etc…Sé an estratéji ki la ! Ekzaktiman kon an 2003, yo té envanté slogan « Chat an sak » pou fè moun pè ek mennen yo a voté « Awa » adan konsiltasion désanm 2003 a.

Mé sa ki pli red-la, sé ki sé partizan Artik 74 la pa té paré argiman-yo. Yo rété estébékwé douvan kritik Ladwet pòté adan atèlié-a. Pli mové ankò : PPM jwé an doub jé kon dabitid. Olié i défann lidé Lotonomi-a, sé manm-li a té ka jibilé. Jis ni yonn ki té ka konm jwi anlè kò’y afos i té kontan wè Ladwet fouté moun kout balata. Mi bankoulélé, mésié-zé-danm ! Lè ou ka wè lanmanniè sé « Etats-généraux »-a koumansé woulé, ou ka konpwann lamenm sé vèglaj ki la. Sé an riz Léta fwansé ek sé asimilasionis-la pou viré pwan direksion gonmié-a. Epi zafè klowdékòn-la, yo té diskrédité an 2007, mé lagrev févriyé 2009 la ba yo an bel lokazion ripwan larel-yo.

Sa tris pou di, mé sé parti politik otonomis ek endépandantis la pa té dwet janmen fouré tet-yo adan kalté ratiè-tala. Yo té dwet voyé Jégo ek Sarkozy ay fé an lous pété an nen-yo !

Mé, atjelman, i two ta pou rigrété…

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.