Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

JID, AN MAPIPI MATJE KREYOL

Raphaël Confiant
JID, AN MAPIPI MATJE KREYOL

   Lè ou wè ou ka défann kréyol kivédi sa moun lontan té ka kriyé "zépon natirel" nou, fok pa ou janmwen kité dékourajé pwan'w.

   Poutji ?
   Davwè ni sa ki pé ké pwan wotè'w pis nan lespri-yo ou pa ayen, ou sé an zéwo douvan an chif. Ni dot ki ké ba'w gran tap anlè zépol konsidiré yo ni respektasion ek lanmitié ba'w, men anfwa ou ké tounen do'w, yo ké chiktayé'w an tranndouzmil mòso. Epi ni sa ki ké di'w ou ni twop valè pou ped tan'w ka goumen ba an lang vié-neg.
   JID, an mapipi matjè kréyol Matinik, pa janmen kité lo pawol initil tala chouboulé'y ek sa ka fè pasé 20 lanné ki adan jounal ANTILLA ki asou nich-twel POTOMITAN ek MONTRAY KREYOL, i ka pibliyé, chak simenn, an teks an kréyol i ka kriyé "KREYOLAD". Chak simenn ! Kivédi boug-la pa ka moli ba pèsonn, i bienfoutépamal lé malpalan, lé kritikè pwofésionel ek lé swédizan grangrek fwansizé.
   Sa ki pli fò adan tou sa sé dabò-pou-yonn belté kanman (kivédi estil) JID ki konnet menyen zépon natirel nou épi an djez estwòdinè. An plis, i konnet tout zantray lang-la ek i sav a ki lè pou mété tel mo oben tel esprésion déwò pou sa fè lektè-a ri davwè primié objektif-li, sé blijé nou gadé réyalité-a an manniè "imoristik" menm si mo-tala pa ka ekzisté an kréyol. Mi anvwala ii désidé mété adan liv sé KREYOLAD-li a ek mi primié vréyaj-la fini sòti épi an bel foto zanmba kivédi léfan anlè lapo liv la. Moun ké mandé kò-yo poutji JID pa chwézi pito tjek zannimo lakay-nou kontel mannikou oben manglous. Répons-lan senp kité senp ka alé : réalité-a fet épi bagay ou pé wè ek menyen men épi bagay ou pa ka wè ek ki andidan fondok kabech-ou tou. Sa vré ki pa ni zanmba Matinik mé yo ka ekzisté adan sé kont kréyol la ek tout timanmay tann palé di Konpè Zanmba. Kidonk, ba moun Matinik, an zanmba otan réyel ki an mannikou oben an manglous.
   Prèmié sanblaj KREYOLAD-tala ka woulé asou lanné 2004-2008. JID ka ponmet nou dé zot sanblaj adan sé lanné-a ka vini. Sel bagay nou pé di'y sé WOULO-BRAVO ek MESI ANCHAY !...
Image: 

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.

Pages