Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Ki koté Lanmen Nwè pasé ?

Ki koté Lanmen Nwè pasé ?

   Lè zot wè nou té jenn tibray, tou sa ki jòdi-a ni pasé karant lanné asou tet-yo, té ni tout kalté model bet diabolik ki té ka fè siwawa atravè péyi-a : dowlis, ladjables, sertjez volan, antikri, tet-san-kò, soukliyan, Ti Sapoti, zonbi kisasayésa... Moun pa té ka maché lannuit yo yonn, soutou lakanpay pis poko té ni lektrisité toupatou nan lépok-tala ek lè lafènwarsité té atè, yo té ka fèmen lapot ek lafinet kay-yo red-é-dri. S'ou wè an moun té vini konyen anlè lapot kay-yo gwo lannuit, yo pa té ka réponn li, sof si yo té ka rikonnet vwa'y. Men gwo lajounen délè, sa té pé rivé, ki nan fondok bwa, ou té pé bité asou Ti Sapoti oben Ladjables, an bel madanm milatres wototo ki ni chivé-luil épi zié vè.

   Anpami tout sé bet diabolik tala, té ni yonn ki té ka fè timanmay ek fanm trapé lakakarel sitelman yo té ka krenn : sé té Lanmen Nwè. I pa té ni ayen dot : ni tet ni janm ni pié. Ayen ki lanmen ek yon sel lanmen. An lanmen goch, asiparé. I té enmen aparet adan koté ki fèmen kontel kabiné piblik oben sa ki nan lékol. Pannan larékréasion ka woulé, ou ka anni tann an kout djélé-anmwé épi ou ka wè an ti manmay ka sòti di kabiné lékol la, ka kouri kon sa ki vini fou nan mitan tet an lakou-a :

   "Lanmen nwè ! Lanmen nwèèèè !"

   Oben ankò an madanm ka éséyé an rad adan an magazen twel, i ka mété kò'y tou-ni, i ka mété lot rad-la i lé genyen an anlè'y, men i poko fini ki an moun ka pongné'y pa gad-janm. Lanmwen nwè ! Li tou, i ka djigilop di kabiné éséyaj la, ka vréyé bon vokal ek ka travèsé magazen-an dimi tou-ni. Lè met magazen-an kay gadé adan kabiné-a, i pa ka wè an patat.Tout bagay nowmal kité nowmal ka alé !

   Kidonk Lanmen Nwè sé pa an kréati ki méchan, lafet épi moun i jaja fè lafet épi moun pou fè yo pè ek pwan kouri. Poutji i enmen fè djendjen kon sa ? Pon moun pa sav. Dé serten moun ka prétann sé lanmen Djab ki la davwè i nwè, men si sa té vré, Lanmen Nwè té ké fè moun méchansté. Dot moun ka testé ki sé lanmen an paran ki za monté nan Galilé dépi siek-tan é ki égri davwè ti-yich li pa kay fléri tonm-li ankò. Ni dot ankò ka di'w kon sa sé lanmen djouk ki lé fè nou chonjé ki abo ladjoukann aboli, nou toujou ka pwan fè nan péyi-a, nou pa toutafetman lib kon nou ka kwè a.

   Kisiswa lespikasion-an, Lanmen Nwè toujou ka fè'w rélé anmwé lè ou wè i trapé'w pa janm...
 
Vokabilè :

Anpami : parmi.

Chivé-luil : cheveux lisses et longs.

Davwè : parce que.

Djigilop : prendre ses jambes à son cou.

Djouk : esclave.

Dowlis : incube.
Fondok : fin fond.

Gad-janm : mollet.

Genyen : acheter.

Jaja : adorer.
Kisasayésa : etc.

Ladjoukann : esclavage.
Lafènwarsité : obscurité.
Lakakarel : diarrhée.

Monté an Galilé : mourir.

Oben : ou bien.

Pongné : attraper, saisir.

Red-é-dri : à double tour.
Siwawa : florès.

Testé : insister.
Tibray : enfant.

Wototo : prétentieux.

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.