Jòdi-jou, lanng kréyol-la sòti adan nich-la i té ni labitid viv la, kivédi bitasion-an, pou fè siwawa tibwen toupatou : adan jounal, adan radio ek télévizion, adan lékol kisasayésa...(etc...). Mofwaz-tala (transformation) fet lè sistem bitasion-an, ki woulé pannan apochan dé siek é dimi, koumansé pati tjou pou tet, pa koté sé lanné 60-lan. Men nou pé konsivwè ki dépi apré labolision ladjoukann (esclavage) nan lanné 1848, dépi Neg koumansé alé lékol ek apwann lanng fwansé-a, dépi an bon enpé adan yo koumansé ladjé travay latè-a pou désann nan bouk ek an vil, kréyol koumansé sibi yonn-dé zoy. Sé dépotjolay konmes sik kann-lan, zafè lizin ek distilri té ka fèmen an mizi an mizi, ki ba fénomèn-tala balan. (...)
{ {{La totalité du document au format pdf ci-dessous.}} }