Accueil
Aimé CESAIRE
Frantz FANON
Paulette NARDAL
René MENIL
Edouard GLISSANT
Suzanne CESAIRE
Jean BERNABE
Guy CABORT MASSON
Vincent PLACOLY
Derek WALCOTT
Price MARS
Jacques ROUMAIN
Guy TIROLIEN
Jacques-Stephen ALEXIS
Sonny RUPAIRE
Georges GRATIANT
Marie VIEUX-CHAUVET
Léon-Gontran DAMAS
Firmin ANTENOR
Edouard Jacques MAUNICK
Saint-John PERSE
Maximilien LAROCHE
Aude-Emmanuelle HOAREAU
Georges MAUVOIS
Marcel MANVILLE
Daniel HONORE
Alain ANSELIN
Jacques COURSIL

Klima latè ka pati tjou-pou-tet toubannman

 Klima latè ka pati tjou-pou-tet toubannman

   Anni misié Donald TRUMP, met-a-manyok l'Anmérik, ki ka kontinié rifizé admet ki klima latè adan an gran bankoulélé palakoz tout kalté model polision nonm ka dévidé anlè'y dépi sa yo kriyé ranboulzay (révolution) endistriyel la koumansé kivédi (c'est-à-dire/that is to say) nan mitan 19è siek-la. 

    Lanné 2018 tala, nou wè pliziè mak di sa sé siantifik-la ka kriyé dérayaj (dérèglement/deregulation) klimatik la : asou Kannada ek lé Zéta-Zini, tanpérati-a désann a -25° ek jik nan réjion Florid, lannej mété kò'y ka tonbé aloski sé yonn adan sé koté a ki pi cho nan péyi-a. Nan menm moman-an, tanpérati-a monté a 47° nan vil Sidné ki sé kapital l'Ostrali ! An tanpérati pies tèmomet poko janmen té anrijistré.

    Men sa ki plis konyen lespri moun, sé léta lavil Vèniz, atè l'Itali, ka touvé kò'y sé tan-tala : pa ni dlo adan sé kannal-li a ankò. Kifè, sé bato'y la, ki yo ka kriyé "gondol", éti touris enmen batjé abò yo a, pé pa navidjé ankò. Yo koré (bloquer/to lock) asou an sel ma labou ki ka pit. Wi, manmay, Vèniz, vil-la ki bel la kité bel ka alé épi lo palè'y la ek légliz-li a, ka santi mové sé jou-tala davwè nivo dlo-a désann di 60 santimet pa rapot a nivo dlo lanmè Adriyatik la éti i lianné (relier/to link) épi'y la. Sitiasion-tala mové toubannman davwè (parce que/because) kannaval-la pou koumansé ek etsétéra touris ké kouri-vini di tout péyi pou sa admiré'y.

    TRUMP ka konfonn réchofman klimatik épi dérayaj klimatik. Réchofman-an sé an laspé di dérayaj-la davwè lè ou wè an koté chalè-a ka monté (kontel l'Ostrali), an lot koté frédi-a ka anpilzi (augmenter/to increase) tou (kontel l'Anmérik di Nò). Pétet zafè kannal Vèniz pa ni dlo ankò ké blijé sé prézidan ek prèmié minis planet-la réfléchi titak ek soutou pwan mizi pou sa anmwennzi (diminuer/to diminish) polision-an.

   Davwè si yo pa ba fes-to twa tap, adan dé jénérasion, nonm ek fanm ké disparet di planet-la... 

Connexion utilisateur

CAPTCHA
Cette question sert à vérifier si vous êtes un visiteur humain afin d'éviter les soumissions automatisées spam.